Landgoed de Vijverberg heet niet voor niets Vijverberg. De wandelroute voert je langs de vele vijvers van het landgoed. Al wandelend kom je langs de grote vijver op Landgoed de Vijverberg. Landgoed de Vijverberg kent verschillende kleine vijvers in het bos en één grote, omsloten door bos en weiland. Tijdens de wandeling kun je genieten van de weerkaatsing van de zon in de grote vijver. De wandelroute volgt één van de statige, oude Beukenlanen die de toegang vormden tot Landgoed de Vijverberg. Zoals veel landgoederen op de Zuid-Veluwe is ook Landgoed Lichtenbeek voorzien van statige Beukenlanen als scheiding tussen de percelen. De wandelroute volgt één van deze prachtige lanen waar deze al golvend over de heuvels loopt. Landgoed Lichtenbeek ligt op licht heuvelachtig terrein, wat tijdens de wandeling langs de velden achter de Airborne Begraafplaats goed te merken is.
Wandelroute: Landgoed de Vijverberg en Lichtenbeek
Hier sta tussen de vele stromen en stroompjes, die samen het complex van vijvers en watervallen vormen. Ze zijn aangelegd als ornamenten in de tuinen bij Landgoed Vijverberg. Het aardige van deze landgoederen is dat ze altijd opengesteld zijn voor het publiek uit Arnhem en Renkum. Ook vele toeristen weten deze half verwilderde parken te vinden.
Route:
Neem vanaf het bruggetje het pad in westelijke richting. (Dit is het pad met de vijver aan je linker hand.)
Loop door tot je rechts een bruggetje tussen de twee vijvers ziet.
Romantisch bruggetje
Omdat hier zoals je op de kaart kunt zien een uitgebreid park is aangelegd van beekjes en vijvers, heb je af en toe een bruggetje nodig op de dalen over te steken.
Vaak werden de leuningen van die bruggetjes in de romantische periode gemaakt van kromme boomstammen. Hier zie je een moderne Arbo verantwoorde uitvoering.
Jammer dat de op- en afritten niet (meer) rolstoel / kinderwagen toegankelijk zijn.
Route:
Sla rechts af en loop over het bruggetje naar de andere kant van de vijver.
Sla aan de overkant links af en loop langs de vijver tot in de hoek waar een bankje staat.
Uitzicht over de Vijver
Dit bankje met uitzicht over een van de Vijver van Landgoed de Vijverberg nodigt uit tot even stil zijn en het park rustig in je op te nemen.
Meer dan 100 jaar geleden zaten hier de landeigenaar met zijn gasten te converseren. Ondertussen genoten ook zij van de schoonheid van de creatie van de landschapsarchitect. De rust werd toen nog niet verstoord door het gemotoriseerde verkeer over de Amsterdamseweg.
Route:
Sla bij het bankje rechts af een pad het bos in.
Loop door tot de beek aan je rechter hand via een goot naar beneden loopt een klein vijvertje in.
Waterwerk
Water dat een hoogteverschil overbrugt, slijpt in de loop van de tijd een stroombed uit. Omdat dit vijvercomplex bestaat uit kunstmatige dammen en sluizen, die kunstig in de tuin verscholen liggen, zijn er ook meer stabiele kunstwerken nodig, die deze erosie door water voorkomen. Volgens mij is dit de functie van dit bijzonder waterwerk.
Mocht jouw informatie anders zijn, dan hoor ik dat graag
Route:
Vervolg je route op het pad en loop door tot je bij een vijver komt.
Zichtas op 't Eiland
Bij de tuinaanleg van Landgoed de Vijverberg zijn evenals vele andere landgoederen, zichtassen gemaakt. Op de foto zie je een van de beide zichtassen in de vorm van rechte lanen, die in vroeger tijden de wandelaar/gast een blik op het grote huis aan de verre einder gunde.
Route:
Sla rechts af de dam achter de vijver over.
Sla links af het pad aan de rechterkant naast de beek in.
Loop ongeveer 10 meter door totdat je de waterval goed ziet.
Waterval
De beek met zijn vele vijvers heeft zo af en toe nogal wat meters hoogte te overbruggen. Om erosie door het stromende water te voorkomen zijn er allerlei bouwwerken in de beek zijn gemaakt met natuursteen.
Hier is het een klaterende waterval.
let een op de bijzondere mossen, die zich hier op die altijd natte stenen hebben gevestigd.
Route:
Loop verder langs de beek totdat je bij de volgende vijver een pad kruist.
Vijvers Landgoed De Vijverberg
Landgoed De Vijverberg kent vele vijvers. De landschapsarchitect heeft zich hier ondanks de geringe hoogteverschillen en een bodem van grofzandige Sandr kunnen uitleven in waterpartijen. Met stuwen en kleine watervallen met soms maar een meter hoogteverschil maakte hij er een spannend geheel van. Als meer dan 100 jaar kunnen bezoekers ervan genieten. De landgoederen aan de Veluwezoom zijn altijd vrij toegankelijk geweest voor publiek.
Merk op hoe weinig water er nodig is om het waterpeil in de vijvers op peil te houden.
Route:
Neem vanaf de kruising het pad in noordwestelijke richting. (Dit is het paadje dat rechts naast de beek loopt.)
Loop door tot bij de tweede vijver een paadje van rechts over een aantal bruggetjes komt.
Stroomrichting waterloop
De stroomrichting van de waterloop van de vijver op Landgoed De Vijverberg is noord. Dat is merkwaardig, want je zou verwachten dat het water naar het zuiden stroomt, naar het laagste punt, de Rijn bij Arnhem. Het water stroomt noord omdat hier op deze plek met het smeltwater van de gletsjertong uit het IJsel bekken tijdens de ijstijden nu 10.000 jaar geleden veel waterdoorlatende zandafzettingen als een grote puinwaaier zijn neergelegd. Het laagste punt van die puinkegel ligt bij Renkum. Het water zakt nu bij 't Eiland de bodem in, en stroomt ondergronds richting het Papendal, waarna het stroomafwaarts bij Wolfheze in de Heelsumsebeek terecht komt. Uiteindelijk komt dit water hier dus via een omweg toch in de Rijn.
Route:
Neem het paadje over het bruggetje, langs de rand van het weiland.
Loop door tot je het derde bruggetje bent gepasseerd en je op een kruispunt staat.
Aanleg in Engelse landschapsstijl
Als je om je heen kijkt zie je dat zowel de vijver als de lanen een natuurlijke vorm hebben. Toch zijn ze allemaal aangelegd. De landschapsarchitect volgde het principe van de Engelse Landschapsstijl en probeerde de natuur te romantiseren in het ontwerp. Naast natuurlijke vormen is er gebruik gemaakt van andere natuurfenomenen zoals de weerspiegeling van de bomen in de vijver.
Op de kruising vlak naast het bruggetje staat ook een lindeboom. Linden werden vaak aangeplant ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen.
Route:
Neem het pad dat in westelijke richting langs de rand van de vijver loopt. (Dit is met de vijver links).
Loop door tot waar het tweede bankje rechts van het pad staat.
Uitzicht over de Grote Vijver
Heeft de ene vijver van dit uitgebreide vijvercomplex op Landgoed Vijverberg een natuurlijke oever met riet en gele lissen en lisdodden met de bruine sigaren, zoals hier. Andere vijvers zijn als een spiegel zo scherp begrensd door een houten beschoeiing. Maar alle vijvers hebben gemeen dat ze kunstmatig zijn aangelegd. De bodem is voor water niet doordringbaar gemaakt, doordat de vijverbodem en de zijkanten met leem bekleed zijn. Het geheel is dus vrij kwetsbaar. Het schoonmaken van de vijvers en het verwijderen van gevallen blad is dus een heel voorzichtig karwei.
Route:
Volg het pad verder langs de rand van de vijver en dan het bredere pad langs het weiland.
Loop door tot je aan het einde van het weiland bij het hek (links) staat.
Kleinschalige landbouwpercelen
Kleinschalige landbouwpercelen in het bos zijn een kenmerk van veel landgoederen. Het is de afwisseling tussen stukken bos en met de perscelen landbouwgrond die de coulissen vormen, die een wandeling over veel landgoederen een charme geeft. Zo ook hier op Landgoed Warnsborn.
Zomers bloeien de havikskruiden volop in deze weide; het zijn dus geen paardenbloemen die je ziet. Paardenbloemen komen voor op intensiever bemestte weiden; de havikskruiden zijn dus de eerste stap op weg naar verschraling en misschien wel een weide vol met bloeiende orchideeën.
Route:
Vervolg je weg over het pad.
Loop door tot op de kruising in het bos.
Bossen Landgoed Vijverberg
De lanen en open ruimten op een landgoed werden ingericht door de eigenaar. Vaak zijn er afwisselend bospercelen voor de houtproductie en akkers en weiland voor het agrarisch bedrijf. Het werk op het land en in de bossen werd door boerenfamilies vanuit meerdere kleine boerenbedrijven op het landgoed gedaan. Deze boerderijen zijn nog steeds als huisplaats op het landgoed aanwezig.
Route:
Neem vanaf de kruising het pad in westelijke richting. (Dit is het pad met een grote bult in het bos aan je linker hand.)
Loop langs de vijver tot je rechts een wit huis ziet staan.
Boerderij Boslust
Op een landgoed staan vrijwel altijd enige boerenbedrijven. De landbouwers, die de boerderij bewoonden en het land bewerkten zorgden voor het inkomen van de landeigenaar. Op deze manier had de eigenaar inkomsten van zijn landerijen. Daarnaast verkocht hij hout uit zijn productiebossen.
Eigenlijk beheert Geldersch Landschap en Geldersche Kastelen op dezelfde wijze haar landgoederen. Vaak wordt daar tegenwoordig ook horeca, zoals bijvoorbeeld hier een theeschenkerij, aan toegevoegd.
Route:
Neem de Eikenlaan in zuidelijke richting. (Dit is de laan met de vijver er links naast.)
Loop door tot halverwege de vijver.
't Eiland
Van hieruit heb je het zicht op 't Eiland.
Er staan veel groot en hoog opgaande coniferen op.
Volgens de kaart zou hier het Huis van het Landgoed De Vijverberg gestaan kunnen hebben??
Kijk een op de kaart naar het patroon van de paden van de voormalige tuin, met twee zichtassen.
Heeft iemand aanvullende informatie over de geschiedenis van deze plek?
Route:
Vervolg je weg over de Eikenlaan.
Loop door tot er een pad naar links afbuigt.
Eikenlaan
Een eikenlaan van Amerikaanse eiken (Quercus rubra) is in het late voorjaar (mei) mooi fris groen. In de herfst als de bladeren diep rood en warm bruin verkleuren (november), vormt deze laan een kleurige omzoming van het weiland.
Route:
Vervolg je weg over de eikenlaan.
Steek de provinciale weg over en volg de beukenlaan aan de andere kant van de weg.
Loop door tot je op een kruispunt komt.
Beukenlanen richting de Vijverberg
Monumentale Beukenlanen leiden allemaal richting de Vijverberg. In de zomer is het hier heerlijk koel wandelen. In de herfst zie je veel vogels de beukennootjes eten, die hier massaal op de grond liggen. Vinken scharrelen in grote groepen hier rond.
Route:
Neem de beukenlaan in zuidelijke richting. (Dit is over de heuvels heen, met de provinciale weg in de rug.)
Loop door tot het knooppunt van paden aan het einde van de beukenlaan, bij het klaphekje.
Laan met oude bomen
Soms blijven er restanten van oude lanen bestaan en als zodanig herkenbaar in het bos. Deze laan vormde omstreeks 1850-1900 de verbinding tussen Arnhem en het huis van de paters van Mill Hill, die toen belangrijker was dan de Dreyenseweg. In die tijd was deze weg nog een zandpad.
Door de aanleg van het spoorlijn die dit gebied in tweeën splitst, werd de infrastructuur van dit gebied geheel hervormd. Zo blijven alleen de restanten van die oude wegen in het landschap achter.
Route:
Neem het pad dat in het verlengde van de beukenlaan schuin omhoog gaat.
Op de T-splitsing rechtsaf en doorlopen tot er een pad van links komt.
Beukenbos
Je ziet een bos met beukenbomen zonder een ondergroei van struiken of kruiden. Op de bodem ligt alleen een dikke laag onverteerd beukenblad. Hier op de arme zandgronden, verteert het beukenblad niet, en ontstaat er pas heel langzaam een humuslaag. Is er meer kalk in de bodem, zoals in de beukenbossen van Noord-Frankrijk dan verteert het blad wel, en komt er in het voorjaar een kruidlaag van voorjaarsbloeiers tot ontwikkeling. In de zomer is het te donker onder het gesloten dak van bladeren voor veel kruiden en grassen.
Route:
Neem het pad dat in zuidelijke richting stijl naar beneden loopt.
Onderin naar rechts richting de akker.
Op de hoek van de akker meteen weer naar links.
Loop door tot aan het einde van de akker.
Uitzicht over de velden
Uitzicht over de velden rondom de Airborne Begraafplaats. De glooiende hellingen van de Veluwe zijn duidelijk te zien in de akkers. De akkers zijn omzoomd door Eikenlanen die in de herfst prachtige tinten vertonen. Vanaf een bankje geschonken door Hotel Dreyeroord kun je hier genieten van het uitzicht.
Route:
Sla linksaf het pad dat het bos in loopt op.
Op de T-splitsing naar rechts en dan met de bocht mee naar links.
Loop door tot op de rand van de akker.
Herplanting hagen
Om het vee en het wild van de akkers te houden gebruikte men vroeger geen prikkeldraad. In plaats daarvan pootte men stekelige struiken als Meidoorn en Sleedoorn. Hier op landgoed Lichtenberg zijn een aantal van deze heggen hersteld. Er komen allerlei insecten en vogels in voor. Door de stekels van de heg genieten ze bescherming tegen hun vijanden, die deze vogels een lekker hapje vinden.
Route:
Neem het pad in noordelijke richting, dit is het pad met de bosrand aan je linker hand en het weiland rechts.
Loop door tot even voorbij een kikkerpoel aan je rechter hand.
Wildakker
Het gewas op deze wildakker wordt aan het eind van de zomer niet geoogst, maar blijft staan. Zo kan het restant ook in de winter als voedsel dienen voor het wild. Van de maiskolven die op de grond vallen leven muizen. Die op hun beurt weer dienen als voedsel voor bijzondere roofvogels zoals de Buizerd en de Valk.
De Stichting Biotoop zorgt voor het noodzakelijke overleg, het onderhoud en de inventarisatie.
Route:
Loop door tot vlak bij de tweede kikkerpoel aan je rechter hand.
Kikkerpoel
Op Landgoed Lichtenbeek zijn twee van deze kikkerpoelen aangelegd. In de poelen zitten behalve Kikkers ook PaddenSalamanders. Al deze reptielen verrijken de biodiversiteit. Ook zorgen de Kikkers en Padden voor een leuk geluid op zomeravonden. Deze vochtige plekken lokken ook Reigers en Ooievaars omdat er volop te eten is, zo wordt de biodiversiteit nog verder uitgebreid.
Route:
Loop verder langs de bosrand tot je bij een splitsing van asfaltwegen komt.
Ommuurde tuin
Ommuurde tuin van Landgoed Lichtenbeek. Binnen de muur heb je een gunstig microklimaat om vorstgevoelige fruitsoorten te kweken. Hier zijn hoogstamfruitbomen in de tuin aanwezig. Historisch gezien werd dit gecombineerd met een moestuin tegen de Zuidmuur. Het hoofdhuis van Landgoed Lichtenbeek, ligt iets verder op. Het is eigendom van het Geldersch Landschap en in gebruik als natuurinformatie centrum.
Route:
Loop vanaf de splitsing in westelijke richting over de asfaltweg. (Dit is langs het huis.)
Loop door tot je iets voorbij het huis een grote conifeer ziet staan.
Uitgegroeide tuinplanten
De tuinen van landgoederen zijn vaak erg oud, daarom vind je er groot uitgegroeide tuinplanten. Zo ook hier op Landgoed Lichtenbeek in de tuin van het in 1942 afgebrande huis Lichtenbeek. Er staan verschillende groot uitgegroeide tuinplanten, zoals een conifeer, een taxus en een grote struikvormig hulst. Bij de boerderij staan in de voortuin in het voorjaar verschillende ouderwetse boerentuinplanten, waaronder de keizerskroon (Fritillaria imperialis).
Route:
Vervolg je route over de asfaltweg.
Loop door tot je voor de boerderij op een driehoekje van asfaltwegen staat.
Hoeve Landgoed Lichtenbeek
Direct naast dat wat het Koetshuis van Landgoed Lichtenbeek was, ligt deze boerderij.
Geldersch Landschap heeft er haar onderkomen.
Weet iemand meer over de geschiedenis van deze groep van gebouwen?
Hier op de foto zie je in de voortuin de rode Keizerskroon (Fritillaria imperialis) staan.
Het is een bolgewas, dat elk jaar opnieuw bloeit.
Route:
Neem vanaf het driehoekje van asfaltwegen het pad dat in noordelijke richting loopt. (Dit is richting de provinciale weg.)
Loop door tot je bij het fietspad van de provinciale weg staat.
Toegangszuilen Landgoed Lichtenbeek
Van Landhuis Lichtenbeek zijn alleen de bijgebouwen overgebleven. Het hoofdhuis brandde in de oorlog af. Ook deze twee prachtige toegangsvazen met een Barokke vormgeving zijn blijven staan. Ze stonden langs de oprijlaan naar het landhuis dat in een rechte lijn achter deze vazen stond.
Het zijn gemeentelijke monumenten van Arnhem.
Route:
Steek de provinciale weg over.
Loop een klein stukje naar links tot het klaphekje.
Loop door het klaphekje het bos in en loop rechtdoor tot je op het kruispunt voor de beek bent.
In de tuin van Landgoed Vijverberg
Hier sta tussen de vele stromen en stroompjes, die samen het complex van vijvers en watervallen vormen. Ze zijn aangelegd als ornamenten in de tuinen bij Landgoed Vijverberg. Het aardige van deze landgoederen is dat ze altijd opengesteld zijn voor het publiek uit Arnhem en Renkum. Ook vele toeristen weten deze half verwilderde parken te vinden.
